درمان دیسک گردن:
درمان دیسک گردن، با بالا رفتن سن افراد مبتلا به درد های ستون فقرات مانند دیسک گردن و دیسک کمر رو به افزایش خواهند بود. گردن ما انسان ها متشکل از ۷ مهره می باشد. این مهره ها بعد از کمر، مستعد ترین قسمت بدن انسان برای بروز ساییدگی و یا دیسک گردن میباشد. از جمله عوامل متعددی که منجر به بروز دیسک گردن می شوند عبارت اند از:
تغییر شکل مهره ها به طور اولیه یا ثانویه ، آرتروز، دیسک و بیماری های ناشی از گرفتگی های عضلانی، و کشیدگی های لیگامانی، التهاب بافت های نرم اطراف مفصل های مهره ای خشکی مفاصل، وضعیت نامناسب سر و شانه ها.

علت به وجود آمدن دیسک گردن
پیشگیری از دیسک گردن
در صورتی که حس میکنید نیاز است گردن خود را خم کنید، زاویه ی صندلی خود را تغییر دهید و هرگز گردن خود را خم نکنید. چرا که بسیاری از بیماری های گردنی ناشی از خم بودن گردن برای مدت طولانی است. بنابراین تا جایی که برایتان مقدور است گردن خود را خم نکنید و در صورتی که مجبور به این کارهستید، هر از چند گاهی گردن خود را صاف کنید. از انجام دادن نرمش ها و حرکاتی که در آنها مجبور به خم کردن گردن هستید پرهیز کنید.
همیشه گردن خود را در هر حالتی ( ایستاده، نشسته، یا راه رفتن) صاف و عمود بر بدن نگهدارید به طوری که هیچ زاویه ای با بدن نسازد .
اگر کارتان را باید به صورت نشسته انجام دهید و مجبور به خم کردن گردن خود هستید حتماً با یکی از دستانتان از وزن سرتان و فشار آن بر روی مهره های گردنی کاهش دهید تا کمتر دچار صدمات گردنی شوید.
شانه ها و عضلات اطراف را تقویت کنید، چرا که با افزایش قدرت و تحمل این عضلات، فشار کمتری روی مهره و دیسک های بین مهره ای وارد می شود.
راههای تسکین درد دیسک گردن
در زمان نشستن، ایستادن، انجام فعالیتهایی همانند ورزش بهطور روزانه بسیار حائز اهمیت است. همچنین انجام دادن حرکات فیزیوتراپی گردن در منزل نقش بسزایی در بهبود این درد دارد. علاوه بر این برای تسکین درد دیسک گردن توصیه میشود ورزشهای کششی انجام دهند. و از انجام ورزشهایی که سبب بروز درد میشود جدا پرهیز کنید.
استفاده از گردن بندهای طبی به منظور کاهش درد در کوتاه مدت نیز مفید است اما در طولانی مدت راه مناسبی نمیباشد و برای مدت بیش از چند روز کاملاً مضر است و منجر به ضعیف شدن عضلات گردن میگردد.
علائم دیسک گردن
یکی از رایجترین علائم دیسک گردن بخصوص زمانی که مزمن میشود، دردی انتشاری در دستها از بالا به پایین است که بدون درد گردن میباشد و امکان دارد بیمار ارتباط این درد موجود در دستهای خود را با مشکل دیسک گردن را به راحتی نپذیرد. افراد بسیار زیادی به پزشک متخصص مراجعه میکنند به علت درد انتشاری دست چپشان جهت پیگیری مسائل قلبی و انژیوگرافی های متعددی را انجام داده و بارها بستری شدهاند در حالی که مشکل آنها ناشی از تحریک ریشهای عصبی در کنار دیسک گردن و بدون درد گردن بوده است. یک سری از علائم بیماران دارای دیسک گردن شامل علائم ناشی از فشار بر روی ریشههای عصبی و علایم بسیار خطرناکتر و جدیتر فشار بر روی نخاع است. در دیسک گردن علائم فشار بر روی ریشههای عصبی گردن شامل انتشار یابنده از گردن و سمت شانه به سمت بازوها و سپس آرنج و خواب رفتگی و مورمور و سوزن سوزن شدن دستها میباشد.
- دیسک گردن و سرگیجه
هرچند از نظر علمی ارتباط مستقیمی بین دیسک گردن و سرگیجه وجود ندارد اما آنچه در سالها تجربه در درمان دیسک کمر و درمان دیسک گردن به دست آمده است نشان میدهد که بسیاری از بیماران بعد از مانورهایی که برای درمان دیسک گردن می دهیم ، سرگیجه شان کاملا خوب می شود. به همین علت پیشنهاد میشود که اگر هم دیسک گردن و هم سرگیجه دارید ابتدا بیرون زدگی دیسک گردن را درمان کنید.
- دیسک گردن و سردرد
برخلاف سرگیجه و چیزی که در بالا توضیح داده شد یکی از رایج ترین علائم دیسک گردن، سر درد می باشد. بسیاری از این سردردها سالها با عنوان میگرن تحت درمان های دارویی زیاد و طولانی قرار گرفته اند که با درمان دیسک گردن سردرد به طور معجزه آسایی درمان می شود.
راه های درمان دیسک گردن
- درمان دیسک گردن با گردنبند طبی
استفاده از گردن بند های طبی باعث می شوند که حرکات گردن تا حدودی محدود شوند و به عضلات گردن این فرصت را می دهد که برای مدتی استراحت کنند و همین امر سبب میشود که فشار به ریشه های عصبی کمتر شود. در زمان استفاده از این گردند بند ها توجه داشته باشید که نباید به مدت طولانی بسته شوند چراکه منجر به ضعیف شدن عضلات گردن و بدتر شدن وضعیت بیمار می شود.
- درمان دیسک گردن با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی گردن در منزل و همچنین انجام دادن نرمش های طبی به منظور افزایش قابلیت انعطاف گردن و تقویت عضلات گردن به رفع علائم دیسک گردن بسیار کمک کند. در برخی مواقع از کشش سر و گردن نیز به منظور کاهش علائم دیسک گردن استفاده می شود.
- درمان دیسک گردن با دارو
گاهی ممکن است فیزیوتراپیست و یا متخصص مورد نظر از داروهای ضد التهابی مانند بروفن، داروهای شل کننده عضلات و گاهی اوقات از تزریق مستقیم کورتیکوستروئید در اطراف ریشه های عصبی به منظور درمان دیسک گردن و کاهش مشکلات مبتلایان به دیسک گردن استفاده می کند.
- درمان دیسک گردن با تزریق کورتیکواستروئید
اگر اقدامات توضیح داده شده در بالا به بهبود و درمان دیسک گردن کمک نکرد، تزریق کورتیکواستروئید در فضای اپیدورال روش بعدی درمان دیسک گردن است.
- ازن تراپی برای درمان دیسک گردن
لازم به ذکر است که بهبود آسیب دیدگی در بافت های بدن به وجود جریان خون در این بافت ها بستگی دارد. بافت های بدن برای بازسازی و احیا نیاز به ویتامین، مواد معدنی و اکسیژن نیاز دارند که نیاز است به وسیله ی خون به این بافت ها انتقال یابد. یکی از مهمترین ماده ها برای ترمیم بافت ها، اکسیژن است. وجود تورم و التهاب در ناحیه آسیب دیده سبب کاهش جریان خون،اکسیژن و مواد مغذی در این ناحیه می شود و در نهایت عدم حضور اکسیژن منجر به تجمع اسید لاکتیک و سرانجام به درد می انجامد. در این روش از درمان دیسک گردن که جزو جراحی های بسته ستون فقرات است، اوزون، دارو های ضد التهاب و ویتامین ها به ناحیه آسیب دیده تزریق می شود. این روش درمان دیسک گردن به این صورت عمل میکند:
عصب ها با استفاده از بی حسی موضعی، بی حس می شوند. مواد ضد التهاب منجر به کاهش درد،تورم و التهاب و در نهایت افزایش جریان خون می شوند. بافت ها با استفاده از ویتامین و مواد معدنی تغذیه می شوند و به بازسازی آن ها کمک می شود. اوزون ( یک اکسیژن غیر فعال است) پس از تزریق به بافت به صورت فعال در آمده و باعث اکسیژن رسانی به ناحیه آسیب دیده می شود. تاثیر درمان به مدت یک تا سه روز بعد از انجام تزریق آغاز می شود و تا زمان رسیدن به بهبودی کامل هر یک تا دو هفته تکرار می شود. روند بهبودی در بیماران بستگی به شدت آسیب دارد، با این حال اکثر بیماران فقط به سه تا پنج جلسه درمان دیسک گردن نیاز دارند. تزریق اوزون بر خلاف سایر روش های تزریقی ، هیچگونه عوارض جانبی را برای بیماران به دنبال نخواهد داشت و نتایج آن دائمی است. تحقیقات انجام شده نشان میدهد که میزان موفقیت دراستفاده ازاوزون درمانی برای درمان دیسک گردن ۹۵ درصد است که این آمار درمجله های پزشکی معتبر بین المللی ثبت شده است . برای اختلال دیسک کمر میتوانیم با استفاده ازروش اوزون درمانی ازانجام عمل جراحی جلوگیری کرد و جالب است بدانید که این روش درمان دیسک گردن در یک روز انجام میشود وبعدازآن هیچ گونه ناراحتی برای بیمار ایجاد نخواهد شد وبیماران میتوانند۲ روز بعداز درمان به فعالیت های خود ادامه دهند.
حرکات ورزشی و فیزیوتراپی برای درمان دیسک گردن
- فلکسورهای عمقی گردن
در حالتی که گردنبند طبی را روی گردن خود بستهاید، سر را به حالت کاملا صاف نگه دارید و چانه را رو به داخل جمع کنید. این موقعیت را نگه دارید و سر را به آرامی به تعداد ده بار پایین ببرید. سپس عضلات را شل کنید.
- موبیلیزاسیون عصب زند زیرین
بازو را تا ارتفاع شانه بالا برده و سپس آرنج را خم کنید و ساعد را به گونهای بچرخانید که کف دست کنار سر قرار بگیرد و نوک انگشتان رو به پایین باشد. به مدت ۵ ثانیه این حالت را حفظ کنید، عضلات را شل کنید و حرکت را ۴ بار دیگر تکرار کنید.
- جمع کردن چانه و انقباض کتف
برای انقباض چانه صاف بایستید یا بنشینید و سپس پشت و گردن خود را صاف کنید و شانهها را تا حدودی به عقب هدایت کنید. همان طور که سر را رو به جلو نگاه داشتهاید و خیره به روبرو نگاه میکنید، چانه را رو به داخل جمع کنید. توجه داشته باشد که نیاز است کشش خفیفی را بدون ایجاد درد حس کنید؛ در صورتی که دچار درد شدید، فوراً انجام حرکت را متوقف کنید و به پزشک مراجعه کنید. چند ثانیه در این حالت بمانید و حرکت را هر روز در چند نوبت ده مرتبهای تکرار کنید. به منظور انقباض کتف در موقعیت فوق قرار بگیرید و کتفها را به مدت ۵ ثانیه تا جایی که میتوانید، به هم فشار دهید. باز هم تاکید می شود که به جز کشش نباید هیچ دردی حس کنید. حرکت را هر روز ده بار تکرار کنید.
- موبیلیزاسیون عصب میانی
بازو را تا ارتفاع شانه بالا ببرید. ابتدا آرنج را خم کنید، سپس به آرامی آن را به گونهای صاف کنید که کف دست رو به دیوار باشد. برای افزایش کشش میتوانید سرتان را به سمت دیگر خم کنید. ۵ ثانیه این حالت را حفظ کنید، عضلات را شل کنید و حرکت را چهار بار دیگر تکرار کنید.
- موبیلیزاسیون عصب شعاعی
بازویتان را کنار بدن خود نگه دارید و آن را رو به داخل بپیچانید، مچ دست را خم کنید و سپس بازو را عقب ببرید تا زاویهی کمی با پهلو ایجاد شود. ۵ ثانیه در این حالت باقی بمانید، عضلات را شل کنید و حرکت را ۴ بار دیگر تکرار کنید.
- چرخش
سرتان را به آرامی به یک سمت بچرخانید، در منتهی الیه دامنه حرکتی به گردن فشار نیاورید. سرتان را به سمت دیگر بچرخانید و عضلات را شل کنید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
- خم کردن گردن
گردن را با احتیاط به جلو خم کنید. به گردن فشار نیاورید و گردن را بیش از حد خم نکنید. عضلات را شل کنید و گردن را صاف کنید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
- سر را در موقعیت خنثی نگه دارید و صاف راه بروید
سعی کنید صاف و راست قامت قدم بردارید، سینه را جلو و شانهها را عقب هدایت کنید و سر را در وضعیت خنثی نگه دارید. زمانی که از نیمرخ به این حالت نگاه میکنید، گوشها باید بالای شانهها باشد. رو به جلو خم شدن سر عادت بدی است که ارزش آن را دارد تا برای آن تلاش کنید، چرا که این وضعیت نادرست سر معمولا از مهم ترین علائم گردن درد به شمار می آید و طولانی شدن دوران بهبود را نیز به همراه دارد. در ابتدا باید به وضعیت اندامی خود توجه کنید و سر را آگاهانه عقب ببرید، هرچند این وضعیت خنثی به مرور زمان به عادت جدیدتان تبدیل میشود و ناخودآگاه آن را انجام میدهید.
انواع درد دیسک گردن
درد ناشی از دیسک گردن، به دو شکل بروز میکند:
درد مکانیکی
درد دیسک گردن مکانیکی در واقع دردی موضعی است و در خود ستونفقرات و یا خیلی نزدیک مهرهها احساس میشود. فرد در زمان صبح و بیدار شدن از خواب، دردی احساس نخواهد کرد و بهتدریج و با افزایش فعالیت روزانه، بر شدت آن افزوده میشود، به طوری که شب در زمان خواب به اوج خود میرسد.
درد انتشاری
دردهای ریشهای یا انتشاری اغلب در دست حس میشوند، به این معنی که میتوانند در شانه، بازو، ساعد و کف دست باشند. درد انتشاری دیسک گردن در بالای دست به صورت احساس برقگرفتگی و کوفتگی احساس خواهد شد و هرچه بیشتر به نوکانگشتان نزدیکتر میشویم، از میزان آن کاسته و علایم بیحسی بروز می دهند، یعنی هنگامی که بین انگشت سبابه و شست بیمار کاغذی قرار میدهیم، بهراحتی میتوانیم کاغذ را از بین انگشتانش خارج کنیم. پزشک با توجه به وضعیت انگشت بیحسشده توانایی تشخیص را دارد که آسیب به کدام ریشه عصبی وارد شده است، برای مثال، بیحسی انگشت وسط به معنای صدمه روی ریشه هفتم و بیحسی انگشت کوچک، نشانه صدمه به ریشه هشتم گردن است.
علت ابتلا به دیسک گردن چیست؟
عوامل متعددی همانند قوزکردن ،خم شدن زیاد به سمت پایین ،خوابیدن ناصحیح در ایجاد دیسک گردن و کمر بسیار موثر هستند. همانطور که از نام دیسک گردن مشخص است، ابتدا به آن به علت جا به جایی دیسک بین مهره ای و فشار به ریشه های عصبی ستون مهره در گردن و در نهایت تحریک ریشه ای عصببی و دیسک گردن رخ می دهد. علاوه براین، عوامل دیگری که منجر به بروز دیسک گردن می شود مربوط به شغل افراد می باشد. به این معنی که اکثر افراد به علت جنس و محیط کاری خود مجبور هستند که ساعات متعددی از روز را به حالت نشسته قرار بگیرند و همین امر باعث وارد شدن فشار به ستون فقرات می شود.
علائم فتق دیسک گردن
- علائم فتق دیسک بین مهره های گردن: این علائم عبارت اند از: خواب رفتن، سوزن سوزن شدن، بیحسی، احساس ضعف در دستها، مچ و آرنج، به همراه درد و یا سوزش ناحیه ای گردن، شانه و بازو .
- علائم فتق دیسک بین مهره های کمر و خاجی: خواب رفتن، سوزن سوزن شدن و بیحسی در کف، مچ و ساق پا، ران و باسن به همراه احساس ضعف، گرفتگی و درد در یک یا هر دو پا به خصوص در زمان ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت می توانند ایجاد شود. درد ناحیه پایین کمر نیز اغلب جزو اولین علائم محسوب می شوند که می تواند یکطرفه یا دو طرفه باشد و یا در وسط کمر احساس شود. در صورتی که دیسک کمر درمان نشود، امکان دارد اعصاب عمقی تر که به مثانه و روده ها عصب رسانی می کنند نیز تحت فشار قرار گیرند. درگیری این اعصاب می تواند سبب علائمی مانند احساس فوریت در دفع ادرار، بی اختیاری ادرار و مشکلات حرکتی در دستگاه گوارش گردند.
تشخیص دیسک گردن
معاینه فیزیکی جهت تشخیص درد دیسک گردن و همچنین برای درمان دیسک گردن می تواند شامل یک یا بیش از یکی از موارد زیر شود:
لمس
برای شناسایی منبع درد و نوع آسیب وارد شده، لمس کردن می تواند بسیار موثر واقع شود. به عنوان مثال، بدتر شدن درد در زمان وارد شدن هرگونه فشار بر روی ستون فقرات می تواند بیانگر حساسیتی باشد که توسط آسیب دیدگی دیسک به وجود آمده است.
آزمون های حرکتی
آزمایش ها و همچنین آزمون هایی وجود دارد که به وضعیت ستون فقرات را در محدوده حرکتی مورد بررسی قرار می دهد. ممکن است این آزمون ها عبارت باشند از: خم کردن گردن یا نیم تنه به سمت جلو، عقب یا دو طرف بدن شوند. علاوه بر آن، بدتر شدن درد با بالا بردن یک پا در جلوی بدن می تواند بیانگر فتق دیسک در ستون فقرات ناحیه پایینی کمر باشد.
قدرت عضلانی
اممکن است معاینه ای عصبی به منظور ارزیابی قدرت عضلانی و بررسی فشردگی ریشه عصب نیز انجام شود. آزمون قدرت عضلانی می تواند شامل نگه داشتن بازو ها یا پا ها در جلو یا دو طرف بدن شود تا این اعضا از نظر رعشه، آتروفی عضلانی یا دیگر حرکات غیر عادی مورد بررسی قرار گیرد. (آتروفی عضلانی به از دست دادن یا کاهش توده عضلانی گفته می شود.)
تست رفلکس (آزمون واکنش غیر ارادی)
گفتنی است که تحریک ریشه عصب می تواند منجر به ایجاد واکنش هایی در پا یا بازو شود. در تستی به نام رفلکس با استفاده از یک چکش مخصوص بر روی نواحی مورد نظر ضربه زده می شود. ضعیف بودن یا عدم وجود واکنش می تواند نشان دهنده ی فشردگی ریشه عصب در ستون فقرات باشد. بعضی از آزمون های معاینه فیزیکی می توانند در تایید یا رد تشخیص بیماری هایی استفاده شوند که علائمی مشابه با موارد گزارش شده در سابقه پزشکی دارند.
آزمایشات تشخیصی برای درمان دیسک گردن
ممکن است به منظور تائید وجود آسیب و اختلال در دیسک و همچنین کسب اطلاعات بیشتر، پزشک انجام آزمایشاتی را تجویز کند که این آزمایشات به شرح زیر می باشند.
تصویر برداری MRI
با استفاده از تصویر برداری تشدید مغناطیسی (MRI)، پزشک می تواند ارزیابی دقیق و حساسی از ساختار و اعصاب ستون فقرات را داشته باشد که شامل توازن و نحوه قرار گیری، ارتفاع، مقدار آِب و نمای کلی دیسک می شوند.
دیسکوگرام
در صورتی که برای درمان دیسک گردن تصمیم بر انجام جراحی گرفته شده باشد، جهت تعیین دیسک مبتلا به درد انجام آزمایش دیسکوگرام پیشنهادمی شود. لازم به ذکر است، در این آزمایش، رنگی خاص به درون دیسک تزریق می شود تا در اثر فشار اضافی ناشی از آن، درد دیسک مجدد بروز کند. لازم به ذکر است که یافته های بدست آمده در تصویر برداری MRI یا دیگر آزمایش های تشخیصی، خود یک تشخیص به شمار نمی آیند. به منظور شناسایی دقیق علت درد، نیاز است که یافته های معاینه فیزیکی و بررسی علائم با یافته های بدست آمده از MRI یا سایر آزمایش های تشخیصی همخوانی داشته باشند. فقط در این صورت است که صرف نظر از نوع بیماری می توان یک برنامه درمانی موثر تجویز کرد. نوع بیماری می تواند شامل فشردگی عصب توسط دیسک مبتلا به فتق، درد دیسک ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک یا دیگر بیماری ها باشد.
CT اسکن یا میلوگرام
در تصویر برداری CT اسکن، با استفاده از اشعه ایکس از بدن، تصویری ثبت شده و کامپیوتر این تصویر را به نمایی چند مقطعی از ستون فقرات تبدیل می کند. گاهی ممکن است، در حین یک CT اسکن، یک آزمایش میلوگرام نیز صورت گیرد که در آن رنگی خاص به درون نواحی مورد نظر تزریق می شود تا جزئیات بیشتری از ساختار های ستون فقرات بدست آید.
آیا می توان از ایجاد فتق دیسک گردن جلوگیری کرد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که افزایش سن اجتناب ناپذیر است اما تغییر در سبک زندگی می تواند به جلوگیری از بیماری های مربوط به دیسک جلوگیری کند. تمرین حالت های بدنی مناسب و حرکات درست بدن، حفظ وزن مناسب و سلامت، ورزش منظم و عدم استعمال دخانیات می تواند کمک کننده باشد.
یک پاسخ بنویسید